Verslag van vrijwilligster Ingeborg Breuseker

Als ik dit verslag typ, is het alweer 2 maanden geleden dat ik thuis kwam van mijn Indonesië reis. Twee weken ben ik door Java en Bali gereisd, waarna mijn Tolong Flores avontuur begon en ik twee weken Engelse les heb gegeven aan de kinderen van de SDN Gorontalo op het eiland Flores. Als ik aan al mijn belevenissen terugdenk, lijkt het eeuwen geleden dat ik bijna van mijn voeten werd gereden in het overvolle Jakarta of dat ik lek werd geprikt door de muggen in de botanische tuinen van Bogor. Het lijkt tijden geleden dat ik met de trein dwars door eindeloos groene rijstvelden reed, dat ik mijn eerste beef rendang van Indonesische bodem proefde, of de eerste stappen op de treden van de Borobudur zette. En ook die twee ontzettend bijzondere weken op Flores lijken bijna in een ander leven te hebben plaatsgevonden. Samen met Kees en Linda van de Stichting en alle mensen die ik heb ontmoet heb ik daar de tijd van mijn leven gehad!

Toen ons vliegtuigje landde op het vliegveld van Labuan Bajo, had ik eigenlijk geen idee wat mijn taak precies zou gaan inhouden, behalve dat ik mij ‘zou gaan inzetten voor de school namens stichting Tolong Flores’. Al tijdens één van de eerste bezoeken aan de Sekolah Dasar Negeri in Gorontalo werd duidelijk dat ik Engels zou gaan geven aan de kinderen. Lesgeven.. dat had ik dus nog nooit gedaan! En hoe geef je les aan kinderen die een andere taal spreken dan jij?

De eerste dag dat ik voor de klas zou staan was tegelijkertijd de dag dat Kees en Linda hun laatste bezoek brachten aan het schooltje. Terwijl zij zwaaiend wegreden, bleef ik alleen achter op het schoolpleintje, samen met alle meesters, juffen en kinderen, die maar één taal beheersten: Indonesisch. Enkel het schoolhoofd en twee leraren spraken enkele woorden Engels. Ik kreeg een woordenboek in mijn handen gedrukt en enkele plaatjesboeken, waarna ik als een soort heldin het eerste klaslokaal werd ingeleid en de leraar gloeiend van verwachting verklaarde: “Miss Inge… you can teach now...” Daar stond ik dan, in een klein klaslokaaltje met kale betonnen muren, wat versleten houten tafels en bankjes, tegenover een twintigtal enthousiaste kindergezichtjes die me aanstaarden en op de tafel bonkten met hun vuistjes terwijl ze riepen: “GOOD MORNING TEACHER!!”
Mooi, 3 woorden Engels kenden ze dus al.

Zo spannend als iets kan zijn als je het voor het eerst probeert, zo natuurlijk kan iets na een uur al voelen. Het bleek helemaal niet zo heel lastig te zijn om de kinderen wat basis Engels bij te brengen.  Met behulp van mijn taalgids en wat handen-en-voeten werk handelde ik het ene na het andere thema af. Al snel konden de kinderen benoemen of ik “in front of the table” of “behind the table” stond, en ook de dagen van de week werden binnen de kortste keren moeiteloos opgesomd. Wat leerden ze snel, en wat was lesgeven leuk! Elke ochtend reed ik achterop bij mijn ingehuurde scooterboy naar het schooltje in Gorontalo om een paar uur les te geven aan één of twee klassen. Rond 12 uur was de school uit en dan verzamelden de docenten zich in de lerarenkamer om samen te eten. Zoete cakejes of rijst met scharrelkip, gemarineerd in de heerlijkste verse sambal die je ooit hebt geproefd, en dan werd er om me heen gesmekt van jewelste, want zo hoort dat in Indonesië! Na het eten werd ik achterop de scooter weer teruggereden naar mijn hotelletje in Labuan Bajo, en dan had ik de rest van de dag voor mezelf! Al snel leerde ik mensen kennen in het havenstadje en vond ik aansluiting bij een groepje duikinstructeurs wiens kantoor gevestigd was onder het restaurant The Corner. Daar zat ik in de middag boven op de loungebanken te genieten van een ijskoffie en ’s avonds at ik er ook vaak, genietend van het leuke gezelschap en het uitzicht over de haven. Later werd dan het projectiescherm uitgerold en hadden we onze eigen openluchtbioscoop!

Binnen de kortste keren stond ik bij iedereen bekend als Ibu Guru - Teacher Woman. Zelfs wanneer mijn lokale vrienden een nieuw persoon aan mij voorstelden werd ik geïntroduceerd met deze titel, en dan werd er veelbetekenend geknikt en bewonderend naar me gekeken alsof het zijn van een ‘teacher woman’ een bijzonder fenomeen was waarvan er maar één bestond op de hele wereld. Eigenlijk was dit kenmerkend voor het gevoel dat ik tijdens mijn verblijf op Flores aldoor kreeg; dat alles wat ik deed bijzonder gewaardeerd werd, hoe klein het ook was. De ceremoniële ontvangst op het schooltje, de uitnodiging om te komen eten en logeren bij het schoolhoofd en zijn familie, de manier waarop ik direct werd opgenomen in de groep duikinstructeurs alsof ik er al jaren bij hoorde, dat alles gaf me het gevoel dat mijn kleine bijdrage waardevol was, en maakte duidelijk hoe ongelofelijk gastvrij en dankbaar de Indonesiërs zijn.

En zo kwam mijn laatste lesdag in zicht, en hoewel de ochtend begon zoals alle andere ochtenden werd ik een beetje weemoedig bij het idee dat ik de mensen van de school na deze dag waarschijnlijk een hele lange tijd niet meer zou zien. Tijdens het lesgeven zag ik kinderen langs mijn lokaal met bankjes sjouwen, en ja hoor, toen ik klaar was werd ik meegenomen naar een lokaaltje waarin alle leraren en leerlingen – een stuk of 70 in totaal – zich hadden verzameld om ceremonieel afscheid van me te nemen. Ik mocht vooraan op een stoel gaan zitten en de kinderen zongen diverse liedjes voor me, waarna het schoolhoofd Gabriel een afscheidstoespraak hield. Daar stond hij met zijn eenvoudige Engelse speech, die hij waarschijnlijk de avond ervoor met moeite in elkaar had gepuzzeld. De dankbaarheid die de mensen tonen en de moeite die ze voor je doen terwijl ze je nauwelijks kennen was onbeschrijfelijk hartverwarmend en aandoenlijk, en ik voelde aldoor een grote brok in mijn keel. Toen waren daar ook nog cadeautjes! Ik kreeg een T-shirt met een komodovaraan, een mok met een komodovaraan, en nog een T-shirt met een komodovaraan.

Na een korte speech van mijn kant, was het dan echt tijd voor het afscheid en er werden handen geschud en knuffels uitgedeeld. Ook de kinderen namen eerst één voor één afscheid van me, waarna ze op het schoolplein nog in groepjes om me heen kwamen staan waardoor ik nauwelijks weg kon. Als ze je hier lief vinden knijpen ze in je arm of in je wang – soms best hard – maar dat kon me niet schelen. Ik slikte alleen honderd keer mijn tranen weg, zwaaide mijn arm haast uit de kom en liet het schooltje achter me. Met de cadeautjes en 1000 mooie herinneringen vloog ik enkele dagen later via Bali terug naar Nederland.

Ik heb veel geleerd van mijn verblijf op Flores en het bezoek aan de SDN Gorontalo, en ik koester de herinneringen aan de mensen, de natuur, het eten en alle belevenissen. Het gemak waarop alles gaat, de ietwat primitieve sanitaire voorzieningen, de geit die tijdens één van mijn lessen vrolijk binnen kwam wandelen alsof het de normaalste zaak van de wereld was; zaken die we in Nederland direct koppelen aan verre exotische culturen waar alles anders is. En toch kwam ik in Indonesië tot een onverwacht inzicht. We zijn allemaal hetzelfde. We willen allemaal dezelfde dingen. Natuurlijk moest ik wennen aan de Indonesische cultuur; de grote drukke steden, het verkeer, de (soms gespeelde) hartelijkheid, de gebruiken.. Maar een cultuurshock had ik al voorzien, ik wist al dat het hier ‘anders’ zou zijn. Ik was al voorbereid op de verschillen. Niemand had me echter voorbereid op de overeenkomsten. Het grootste inzicht dat ik kreeg tijdens mijn verblijf in Indonesië was niet hoeveel we allemaal van elkaar verschillen, maar hoe ongelofelijk hetzelfde we allemaal zijn. Iedereen wil geluk en liefde. Iedereen hecht waarde aan familie, wil zich gewaardeerd voelen en het gevoel hebben iets nuttigs bij te dragen. Iedereen wil gezond zijn, een dak boven zijn hoofd en eten op tafel. En als je al die lagen van natie- of maatschappij gebonden waarden, normen en gebruiken wegschaaft, kom je bij een universeel gedeelde kern. Dat de mensen van het schooltje me dat konden leren, is in mijn ogen het grootste cadeau! Hopelijk ga ik binnen een paar jaar weer terug om iedereen weer te zien, en in de tussentijd hoop ik mij te kunnen blijven inzetten voor Stichting Tolong Flores!

---